De volgende onderwerpen komen in deze blog aan bod:
- KID – Kunstmatige Inseminatie Donorzaad
- Eiceldonatie
- Draagmoederschap
KID – Kunstmatige Inseminatie Donorzaad
Bij mannelijke onvruchtbaarheid kan de kinderwens soms toch vervuld worden door gebruik te maken van kunstmatige inseminatie met donorsperma (KID), ofwel sperma van een andere man.
KID kan ook toegepast worden als de man een erfelijke ziekte heeft en die niet door wil geven aan zijn kind. Alleenstaande vrouwen en lesbische paren hebben door KID ook de mogelijkheid om kinderen te krijgen.
Insemineren
Bij de behandeling wordt donorsperma bij de vrouw ingebracht. De kans op een zwangerschap is het grootst als de inseminatie vlak voor de eisprong plaatsvindt. Het is daarom verstandig om de cyclus van de vrouw goed te volgen.
Er zijn verschillende manieren om te insemineren, allemaal in principe pijnloos. Soms wordt sperma ingebracht voor de baarmoedermond, vergelijkbaar met de manier waarop sperma na geslachtsgemeenschap de baarmoeder inzwemt. Dit kan eventueel thuis via zelfinseminatie. Soms wordt in de baarmoeder zelf geïnsemineerd, net als bij IUI. In dat geval wordt het sperma eerst bewerkt in het laboratorium. De kans op zwangerschap is per inseminatie zo’n 10 tot 15 procent. Uiteindelijk raakt zo’n 70 procent zwanger door middel van KID.
Geen makkelijke keuze
KID kan in Nederland via een bekende donor van de wensouders of via donorzaad uit een spermabank. Anonieme donatie is sinds 2004 bij wet verboden in Nederland. In het buitenland is het mogelijk om sperma van een anonieme donor te gebruiken.
Medisch gezien is het een vrij eenvoudige ingreep om gebruik te maken van het sperma van een andere man. Emotioneel is het echter vaak helemaal niet zo’n makkelijke keuze. Als vader ben je immers straks niet de biologische vader van het kind. Mannen kunnen het moeilijk hebben met het idee dat hun kind niet hun eigen genen heeft meegekregen. Vroeg of laat rijst ook de vraag of je je kind op de hoogte stelt van het feit dat het verwekt is met donorzaad. En hoe en wanneer je dat moet vertellen.
Stichting Donorgegevens
Deze stichting bewaart, beheert en verstrekt (zaad- en eicel)donorgegevens sinds de inwerkingtreding van de Wet Donorgevens KI (juni 2004). Ook geeft zij voorlichting en zorgt voor deskundige begeleiding bij de verstrekking van de gegevens.
Eiceldonatie
Bij vrouwelijke onvruchtbaarheid kan de kinderwens soms toch vervuld worden door gebruik te maken van eicellen van een donor.
Voor eiceldonatie moet de wensmoeder wel een goed functionerende baarmoeder hebben. Eiceldonatie is vergelijkbaar met spermadonatie (KID), maar de behandeling is wel een stuk ingrijpender. Dit komt doordat eicellen nu eenmaal moeilijker te verkrijgen zijn dan zaadcellen.
Complete IVF-behandeling
Er is een complete IVF-behandeling nodig bij de donor om eicellen te kunnen oogsten. De wensmoeder moet haar lichaam met medicijnen voorbereiden op de innesteling van een embryo. Op de dag van de punctie, worden de donoreicellen bevrucht met sperma, net als bij een reguliere IVF-behandeling. Als er embryo’s ontstaan worden er na een paar dagen één of twee embryo’s teruggeplaatst bij de wensmoeder. De kans op een zwangerschap is net zo groot als bij IVF, waarbij de leeftijd van de donorvrouw meespeelt. Hoe jonger de donor, hoe groter de kans op een zwangerschap. De leeftijd van de wensmoeder lijkt nauwelijks invloed te hebben.
Wet donorgegevens
Eiceldonatie kan in Nederland met een bekende donor of via de eicelbank. De meeste IVF-centra doen behandelingen voor wensouders die hun eigen donor meenemen. Anonieme donatie is sinds 2004 bij wet verboden in Nederland. De Wet donorgegevens kunstmatige bevruchting stelt dat kinderen in beginsel recht hebben om, indien ze dat wensen, te achterhalen van wie ze afstemmen. Alle sperma-, eicel-, en embryodonoren worden sindsdien landelijke geregistreerd. In het buitenland is anonieme donatie vaak wel een mogelijkheid.
Stichting Donorgegevens
Deze stichting bewaart, beheert en verstrekt (zaad- en eicel)donorgegevens sinds de inwerkingtreding van de Wet Donorgevens KI (juni 2004). Ook geeft zij voorlichting en zorgt voor deskundige begeleiding bij de verstrekking van de gegevens.
Zelf een eiceldonor vinden
Iemand vinden die eiceldonor voor jou wil zijn, is vaak niet eenvoudig. Als je in je eigen omgeving niemand kunt vinden, kun je buiten je eigen kring op zoek gaan naar een donor. Let wel: het is verboden en strafbaar om geld te betalen voor een eiceldonor!
Eicelbanken
In Nederland zijn er drie eicelbanken. Het UMC Utrecht, het Medisch Centrum Kinderwens in Leiderdorp en het AMC in Amsterdam hebben een eicelbank. Overigens geldt ook hier dat commerciële donatie in Nederland verboden is. De vrouwen die eicellen doneren, ontvangen hiervoor alleen een passende onkostenvergoeding. De betreffende klinieken kunnen je hierover meer informatie geven. Bij gebruik van eicellen van de eicelbank hoeft de wensmoeder niet meer zelf op zoek naar een donor in eigen familie- of vriendenkring, op internet of uit te wijken naar het buitenland, waar de donoren veelal anoniem zijn. Helaas is de vraag naar eicellen vele malen groter dan het aanbod. Dit betekent dat de wachttijden voor behandeling zeer lang zijn. Informeer bij de betreffende kliniek(en) naar de actuele situatie.
Draagmoederschap
Voor vrouwen die niet in staat zijn om zelf een zwangerschap uit te dragen, kan draagmoederschap een mogelijkheid zijn. Bijvoorbeeld wanneer een vrouw geen baarmoeder meer heeft of de baarmoeder misvormd is. Een zwangerschap komt bij draagmoederschap meestal tot stand door middel van kunstmatige inseminatie met zaadcellen van de wensvader, maar ook via IVF.
Hoogtechnologisch of laagtechnologisch
Bij de klassieke vorm van draagmoederschap, laagtechnologisch draagmoederschap, vindt de bevruchting plaats via kunstmatige inseminatie met het zaad van de wensvader. De draagmoeder is dan de genetische moeder en de wensvader de genetische vader.
Bij hoogtechologisch draagmoederschap wordt een IVF-behandeling uitgevoerd, waarbij de eicellen van de wensmoeder in het lab bevrucht worden met zaad van de wensvader. De terugplaatsing van ontstane embryo’s vindt plaats bij de draagmoeder. Dit is vaak een goede bekende. Na de geboorte wordt een 100 procent genetisch eigen kind teruggegeven aan de wensouders.
Praktische aspecten
Een kind krijgen via hoogtechnologisch draagmoederschap is sinds 1997 toegestaan in Nederland onder strikte voorwaarden en uitsluitend op ideële basis. De draagmoeder mag hier geen geld voor krijgen. De wensouders moeten zelf een draagmoeder meenemen. Er geldt een leeftijdsgrens van 40 jaar voor de wensmoeder en de draagmoeder moet jonger zijn dan 45 jaar.
Juridische aspecten
In Nederland is er geen speciale wetgeving op het gebied van draagmoederschap voor wat betreft de weg naar het juridisch ouderschap. Van belang is om te weten is dat wensouders bij de geboorte van de baby niet automatisch – naar Nederlands recht – de juridisch ouders van het kind zijn. In Nederland is degene die het kind baart de juridisch moeder. Haar eventuele echtgenoot is juridisch vader. Om juridisch ouder met gezag te worden van het kind, zijn er meerdere stappen die doorlopen moeten worden. Het is belangrijk voor wensouders om stil te staan bij het traject dat zij kiezen. Per situatie kan het verschillend zijn en het is aan te raden om dat vooraf goed uit zoeken.
Psychosociale aspecten
Het is vooraf soms moeilijk in te schatten hoe het voelt om via draagmoederschap een kind te krijgen. Er kunnen zowel bij de wensouders als draagmoeder allerlei gevoelens ontstaan, met zowel positieve als negatieve gevolgen. Voorbeelden zijn gevoelens van spijt, een schuldgevoel (als het kindje bijvoorbeeld gehandicapt is), moeite met afstaan, balans in het vinden van contact tussen draagmoeder en ouders. De hulp van een gespecialiseerde maatschappelijk werkster kan fijn zijn, ook al om vooraf zaken door te nemen.
Wil jij meer informatie naar aanleiding van deze blog? Ga naar het menu, klik op ‘aanbod’ en vind alle informatie. Je kunt ook gebruik maken van dit contactformulier om mij een bericht te sturen.
0 Reacties