Menstruatiecyclus

Het hebben van een ‘normale’ menstruatiecyclus is belangrijk voor de conceptie. In de vruchtbare fase van de vrouw groeit er iedere maand een eicel in de eierstok. Wanneer het eiblaasje rijp genoeg is en springt komt de eicel vrij in de eileider en kan dan bevrucht worden. Als er geen bevruchting heeft plaatsgevonden laat het baarmoederslijmvlies los en vindt de begint de menstruatie. Een cyclus duurt ongeveer tussen de 28 en 35 dagen en is verdeeld is drie fasen:

• Folliculaire fase (rijping van de eicel en het baarmoederslijmvlies)
• Ovulatie (eisprong)
• Luteale fase (uitrijpingsfase van het baarmoederslijmvlies)

FOLLICULAIRE FASE

De menstruele cyclus begint met de groei en rijping van een nieuwe eicel in een blaasje, follikel genoemd. Naarmate de follikel groeit, scheidt hij meer en meer hormonen (oestrogenen) af.

De piekconcentratie aan oestrogenen:

• maakt het slijm van de slijmprop, dat in principe de baarmoederhals ontoegankelijk maakt voor zaadcellen, gedurende enkele dagen wel toegankelijk.
• de spieren rond de baarmoederhals ontspannen zich zodat de baarmoederhals zich lichtjes opent om de zaadcellen doorgang te verlenen.

Door deze piek in de oestrogeenproductie scheidt de hypofyse ineens veel luteïniserend hormoon (LH) af. Dat stimuleert het vrijkomen van de eicel uit de follikel.In twee weken tijd groeit de follikel in de eierstokken van hooguit enkele tienden van een millimeter in diameter bij aanvang van de cyclus tot ruim twee centimeter aan het eind van de folliculaire fase. De folliculaire fase varieert van 10 tot 18 dagen.

OVULATIEFASE

De eisprong of ovulatie is het moment waarop de rijpe follikel barst en de eicel vrijkomt. Dat gebeurt ongeveer 14 dagen voor het einde van de menstruele cyclus. Het is een misvatting dat de eisprong altijd op dag 14 plaatsvindt.

Kort voor de eisprong plooien de eileider en de franjes aan het uiteinde ervan zich rond de eierstok waar de rijpe eicel klaar staat voor de eisprong. Wanneer de eicel loskomt, wordt ze gewoonlijk binnen enkele minuten opgevangen door de franjes van de eileider. Ritmische samentrekkingen van de baarmoeder en de eileiders zorgen voor een golfbeweging van vocht waarop de eicel de eileider verder binnendrijft.

Sperma kan maximaal één week (met een gemiddelde van drie dagen) overleven in het lichaam van de vrouw, de periode voor de eisprong wordt daarom ook als vruchtbaar beschouwd. Het transport van de eicel vanuit de eierstok naar het middelste, bredere deel van de eileider (ampulla) gebeurt in minder dan zeven uur. Nadien blijft de eicel ongeveer 72 uur in de ampulla en is gedurende 24 uur na de eisprong bevruchtbaar.  Na 72 uur begint het transport van de eicel, bevrucht of niet, naar de baarmoeder.

Niet in iedere cyclus vindt een ovulatie plaats. Een cyclus zonder eisprong wordt ook wel een anovulatoire cycli genoemd. Vrouwen met bijvoorbeeld PCOS of die borstvoeding geven hoeven niet iedere maand een eisprong te hebben. In tegenstelling tot de folliculaire fase is de luteale fase altijd 12-14 dagen lang.

BEVRUCHTING

Als de eicel kort na de eisprong een zaadcel ontmoet, dan kan bevruchting plaatsvinden in de eileider. Die bevruchting gebeurt in verschillende stappen.

• In een eerste fase ligt de zaadcel tegen de wand van de eicel en versmelten de celwanden tot een grote cel.
• In een volgende fase smelten ook de celkernen samen tot 1 celkern. Deze eerste celkern van het embryo vormt zich binnen 12 tot 20 uur na de bevruchting.
• Nadien deelt die eerste embryocel zich en start de ontwikkeling van het embryo.
• Ondertussen begint het prille embryo zijn reis naar de baarmoeder.
• Aangekomen in de baarmoeder maakt het embryo contact met het baarmoederslijmvlies waarin ze in de loop van de volgende dagen volledig wordt opgenomen.

Tegen de tiende dag na de bevruchting is de innesteling helemaal afgerond. Het embryo en het baarmoederslijmvlies scheiden tijdens de toenadering, de vasthechting en de opname van het embryo geven verschillende stoffen af die dit proces tot een goed einde moeten brengen. Een van die hormonen is het humaan choriongonadotrofine (hCG). Dit zwangerschapshormoon stimuleert het gele lichaam tot de verdere aanmaak en afscheiding van een verhoogde hoeveelheid oestrogenen en progesteron, die nodig zijn om de zwangerschap in stand te houden.

MENSTRUATIE

Als de eicel na de eisprong niet werd bevrucht, dan geraakt het gele lichaam snel uitgeput. Na de eisprong neemt de progesteronproductie sterk af. Hiermee houdt ook de stimulatie van het baarmoederslijmvlies op. Het baarmoederslijmvlies sterft af en wordt afgestoten. Dat is het begin van de vierde grote fase in de cyclus: de menstruatie (maandstonden of regels). Het begin van de menstruatie markeert ook de aanvang van een nieuwe cyclus: er is geen zwangerschap. Het licht staat op groen voor de rijping van een nieuwe eicel.

Wil jij meer informatie naar aanleiding van deze blog? Ga naar het menu, klik op ‘aanbod’ en vind alle informatie. Je kunt ook gebruik maken van dit contactformulier om mij een bericht te sturen.